Για το βιβλίο Ιερά Οδός Μπλουζ του Πολυχρόνη Κουτσάκη

Πρωτογνώρισα την πένα του Πολυχρόνη Κουτσάκη διαβάζοντας το τελευταίο του βιβλίο Καιρός για Ήρωες. Ακολούθησαν αρκετά δικά του, καθώς είναι πολυγραφότατος και σήμερα ολοκλήρωσα το Ιερά Οδός Μπλουζ. Μπορώ πλέον να πω με βεβαιότητα πως ο κύριος Κουτσάκης είναι ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες συγγραφείς. 

Το Ιερά Οδός Μπλουζ κυκλοφόρησε το 2010 από τις εκδόσεις Πατάκη. Πρόκειται για ένα αστυνομικό βιβλίο με αρκετά στοιχεία νουάρ, που μας θυμίζει παλιές καλές λογοτεχνικές εποχές, στις οποίες ο Γιάννης Μαρής πρωτοστατούσε στην αστυνομική λογοτεχνία. Όμως, ο συγγραφέας κάνει την ανατροπή και σε αντίθεση με τα περισσότερα αστυνομικά, όπου οι κεντρικοί ήρωες είναι οι "καλοί" της υπόθεσης, σε αυτή την ιστορία ο πρωταγωνιστής είναι ο "κακός". Ο Στράτος, λοιπόν, είναι ένας "φροντιστής". Φροντίζει τα ζητήματα των ανθρώπων που καταφεύγουν σε αυτόν και επιλύει τα προβλήματά τους. Βασικά, επαγγελματίας δολοφόνος είναι, με ηθικές αρχές και αυστηρούς κώδικες. Δε σκοτώνει ποτέ εάν το θύμα δεν το αξίζει πραγματικά. Γι' αυτό και πάντα κάνει ενδελεχή έρευνα για το στόχο του. Όλα, όμως, ανατρέπονται όταν στη ζωή του εμφανίζεται η Αλίκη. Πανέμορφη, πλούσια και μυστηριώδης, ηρωίδα βγαλμένη από ταινία του Alfred Hitchcock. Τον γοητεύει με την πρώτη ματιά. Αυτό που θέλει είναι απολύτως ξεκάθαρο και μόνο ο Στράτος μπορεί να της το προσφέρει. Γιατί η Αλίκη θέλει τον άντρα της νεκρό και θα κάνει τα πάντα για να τον πείσει να το "φροντίσει". Το αποτέλεσμα της έρευνας που ξεκινάει ο Στράτος, με σκοπό να καταλάβει εάν ο στόχος αξίζει να πεθάνει, οδηγεί σε ανατροπές. Η Αλίκη εξαφανίζεται και ο άντρας της προσλαμβάνει τον μελλοντικό "φροντιστη" του για να τη βρει. Ο καλύτερός φίλος του Στράτου, νούμερο ένα αστυνομικός στο τμήμα ανθρωποκτονιών, αναλαμβάνει επικεφαλής της υπόθεσης και μαζί βαδίζουν σε μονοπάτια επικίνδυνα, ακόμη και για έναν επαγγελματία δολοφόνο. 

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά καλογραμμένο βιβλίο, όπως είναι βέβαια όλα τα βιβλία του κυρίου Κουτσάκη. Σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να το χαρακτηρίσεις κλασική αστυνομική λογοτεχνία. Μπορεί η πλοκή της ιστορίας να είναι χτισμένη γύρω από το "ας βρούμε το δολοφόνο", όπως και στα περισσότερα βιβλία του είδους, αλλά δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Υπάρχουν έντονα τα στοιχεία των παλιακών αστυνομικών βιβλίων, όμως η γραφή του δημιουργού είναι εξαιρετικά σύγχρονη, θέτοντας κάποιες φορές προβληματισμούς για πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα.

Ο Κουτσάκης στο βιβλίο του βάζει στο επίκεντρο έναν ετερόκλητο συνασπισμό ανθρώπων και ορίζει με μαθηματική ακρίβεια τα βήματά τους προς την ανακάλυψη της αλήθειας. Με αριστοτεχνικές περιγραφές των χώρων στους οποίους κινούνται οι χαρακτήρες και λιγότερη έμφαση στους διαλόγους, εκτός ίσως από το τέλος, μπλέκει τον αναγνώστη σε ένα παιχνίδι γάτας-ποντικιού. Μόνο που μέχρι την τελευταία στιγμή δεν μπορείς να είσαι σίγουρος για τίποτα. Λίγο πριν τον επίλογο απλώς δεν μπορείς να πιστέψεις τις εξελίξεις αλλά και τα αίτια που έχουν οδηγήσει σε αυτές.

Το κυριότερο όλων, ένα χαρακτηριστικό των βιβλίων του, οι ήρωες του είναι γκρίζοι. Δεν υπάρχει άσπρο ή μαύρο στο λογοτεχνικό κόσμο του Κουτσάκη. Υπάρχουν μόνο άνθρωποι. οι οποίοι μας διηγούνται την ιστορία τους. Ο συγγραφέας με αριστοτεχνικό τρόπο μας οδηγεί σε ένα και μόνο συμπέρασμα, πως δεν καθοριζόμαστε από τη νοηματοδότηση που δίνεται στο ποιοι είμαστε και πώς ζούμε, αλλά πώς επιλέγουμε εμείς να δούμε τον εαυτό μας. Και αυτό ακριβώς είναι που λατρεύω στον Πολυχρόνη Κουτσάκη. Όπως προείπα, θεωρώ πως ο κύριος Κουτσάκης είναι από τους σπουδαιότερους Έλληνες συγγραφείς. Κάθε φορά που διαβάζω βιβλίο του, είναι μια μοναδική εμπειρία. Χωρίς καμία πρόθεση σύγκρισης, η πένα του μου θυμίζει έντονα το γνώρισμα που με συγκινεί ιδιαίτερα στον πολυαγαπημένο μου Albert Camus. Γράφει με τα πιο απλά λόγια τα πιο σπουδαία πράγματα. 

Ίσως αναρωτηθείτε κατά πόσο μια αστυνομική ιστορία, όσο προτότυπη κι αν είναι, μπορεί να θεωρηθεί σπουδαία. Πάντα μια ιστορία, ένα βιβλίο, ένα κείμενο είναι σπουδαίο, ιδιαιτέρως όταν είναι καλογραμμένο. Ο δημιουργός του έχει καταθέσει την ψυχή του και σε προκαλεί να κάνεις κι εσύ το ίδιο. Αυτό κάνει ο Πολυχρόνης Κουτσάκης. Τοποθετεί στους ήρωες του μικρά κομματάκια της ψυχής του και σε προσκαλεί να τα βρεις. Τότε, με έκπληξη διαπιστώνεις ότι είναι και δικά σου. Γράφει για συναισθήματα γνώριμα αλλά και τόσο ξένα, απλώς και μόνο γιατί αρνείσαι να παραδεχτείς ότι τα νιώθεις. Και καθώς γυρνάς τις σελίδες, σε πιέζει όλο και περισσότερο να τα αναγνωρίσεις. Γιατί οι ήρωες του τολμούν να μιλήσουν για αυτά.

                                                                                                                                                                                                  Μαρία Μπακάρα