Ο πόνος της εγκατάλειψης

Το θέμα του κειμένου με προβλημάτισε πολύ, για το αν θα έπρεπε να το γράψω. Πήρα συμβουλές από φίλους και γνωστούς, το σκέφτηκα, το ξανά σκέφτηκα αλλά ό,τι κι αν μου έλεγαν, όσο κι αν το σκεφτόμουν, η ανάγκη μου να μιλήσω για αυτό με ξεπερνούσε. Είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα και ξέρω πολύ καλά ότι δεν θα αρέσει σε πολλούς το περιεχόμενο -κάποιοι ίσως να θιχτούν κιόλας- αλλά ειλικρινά δε με απασχολεί καθόλου αυτό. Δεν αποφάσισα να το γράψω για να χαϊδέψω κανενός τα αυτιά, το αντίθετο θα έλεγα. Εύχομαι να βρεί στόχο και να προβληματίσει κόσμο. Βασικά, αφού το έριξα στις ευχές, εύχομαι να μην υπήρχε λόγος να γραφτεί ποτέ τέτοιο κείμενο. Υπάρχει όμως και δεν θέλω να το προσπεράσω.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής μου τα αδέσποτα ζώα είχαν γίνει μέρος της καθημερινότητας μου. Σαν φοιτήτρια σε εστία μέσα στην πανεπιστημιούπολη, η οποία αποτελούσε και αποτελεί το καταφύγιο πολλών παρατημένων ζώων, σχεδόν καθημερινά παρατηρούσα αύξηση στα αδέσποτα. Ανεύθυνοι ιδιοκτήτες έρχονταν να παρατήσουν τα κατοικίδια τους στο πανεπιστήμιο, φαντάζομαι λόγω της μακρινής απόστασης από την πόλη (μην κάνουν κάνα αστείο τα άτιμα και γυρίσουν πίσω), της απομόνωσης και του μεγάλου χώρου. Κάπως έτσι άλλωστε κι εγώ απέκτησα το Μαξ. Ένα μικρό αδέσποτο ήταν κι αυτό. Και τον έβλεπα και σκεφτόμουν πώς μπορεί κάποιος να το κάνει αυτό; Και κάθε μέρα που εμφανιζόταν ένα καινούριο αδέσποτο συνέχιζα να αναρωτιέμαι γιατί και πώς.

Θέλω λοιπόν σήμερα να «αφιερώσω» το κείμενο αυτό σε όλους αυτούς εκεί έξω που αποφάσισαν να εγκαταλείψουν το ζωάκι τους στο δρόμο. Θέλω να πω μερικές κουβέντες για τις δικαιολογίες που ακούγονται, συνήθως, από ανθρώπους που προβαίνουν σε αυτή την πράξη. Και περαστικά τους...

«Ωραία λοιπόν απέκτησες το ζωάκι που ήθελες. Ανέλαβες την ευθύνη να το συντηρείς και να το μεγαλώσεις όσο καλύτερα μπορείς. Γιατί ανέλαβες, οικειοθελώς, την ευθύνη για μια ζωντανή ψυχή. Δεν σου το επέβαλε κανείς -κι αν το έκανες γιατί κάποιος σου το επέβαλε τότε δικό σου είναι το λάθος- ούτε σε ανάγκασε κανείς να το κάνεις. Ήταν δική σου απόφαση. Είτε το αγόρασες (ελπίζω όχι από pet shop ), είτε το υιοθέτησες από καταφύγιο, είτε το μάζεψες από το δρόμο, εκείνη τη στιγμή που το πήρες στα χέρια σου έγινες υπεύθυνος, όχι μόνο για την επιβίωσή του αλλά και για την ευζωΐα του. Έγινες όλος του ο κόσμος και η ελπίδα του για μια όμορφη ζωή. Και το απογοήτευσες.

»Το πήρες μάλλον μωρό γιατί είναι τόσο γλυκούλικα και δεν μπόρεσες να αντισταθείς -εσύ, το παιδί σου ή ο σύντροφός σου- όταν σε κοίταξαν αυτά τα ματάκια. Το μωρό όμως άρχισε να μεγαλώνει, κι εσύ δεν είχες όρεξη να ασχοληθείς μαζί του. Αυτό, όμως επειδή έχει ανάγκες, προσπαθούσε όσο μπορούσε να διεκδικήσει αυτά που χρειάζεται. Κι όσο αυτό προσπαθούσε, τόσο εσύ εκνευριζόσουν. Άρχισε να κάνει ζημιές στο σπίτι, να λερώνει και να χαλάει πράγματα. Ή μπορεί να γέρασε και να μην είναι πια το ίδιο δραστήριο, κεφάτο ζωάκι που είχες συνηθίσει. ‘Η ξαφνικά μια μέρα αποφάσισες ότι βαρέθηκες. Ή αρρώστησε και δεν ήθελες να το φροντίσεις. Ή αποφάσισες να πας διακοπές και ο φίλος σου σού δημιουργούσε προβλήματα και στεκόταν εμπόδιο. Ή δεν μπορείς να ανταπεξέλθεις στις οικονομικές απαιτήσεις του. Ή, επειδή εσύ δεν ενδιαφέρθηκες για την εκπαίδευσή του, δεν είναι το ζωάκι  που ονειρευόσουν. Ή γέννησε το ζωάκι σου αλλά δεν ήθελες άλλα ζωάκια εσύ και δεν βρήκες και κανέναν να τα πάρει. Κι αποφάσισες πως η καλύτερη λύση είναι να το πάρεις μια βόλτα, να το παρατήσεις σε μια ερημιά και να φύγεις.

»Και σε ρωτώ: Το ξέρεις ότι δεν έχεις καμιά δικαιολογία; Γιατί το πήρες αν ήταν να το παρατήσεις να πεθάνει στο δρόμο ή να παλεύει καθημερινά για την επιβίωση του; Όσο κι αν προσπαθείς να δικαιολογήσεις την πράξη σου, η αλήθεια είναι μία... δεν δικαιολογείσαι.

»Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να αγαπάει τα ζώα ή να τα θέλει στο σπίτι του (και αυτά αλλά και τις ευθύνες που συνεπάγονται). Εσύ όμως αποφάσισες ότι το ήθελες! Γιατί δεν το σκεφτόσουν λίγο καλύτερα; Ήθελε το παιδάκι σου ζωάκι και τώρα που μεγάλωσε, βαρέθηκε ή έφυγε να σπουδάσει εσύ αποφάσισες ότι δε θες να το φροντίζεις άλλο; Ας το σκεφτόσουν αυτό λίγο νωρίτερα. Το παιδάκι σου ήταν αυτό ακριβώς, παιδάκι και δεν μπορούσε να σκεφτεί ή να υπολογίσει για το μέλλον. Εσύ, όμως, που μπορούσες είσαι μοναδικά και απόλυτα υπεύθυνος για τη ζωή του κατοικίδιου σου. Κι αφού αποφάσισες να το κάνεις, για το χατίρι του παιδιού σου, τώρα δέξου και τις συνέπειες. Γιατί να υποφέρει μια ακόμα ψυχή για χάρη της ανευθυνότητάς σου; Και σκέψου και το παράδειγμα που δίνεις στο παιδί σου: όταν τα πράγματα ζορίσουν, αποποιούμαι των ευθυνών μου κι όλα καλά, ακόμα κι αν πρόκειται για ένα ζωντανό πλάσμα.

"Όταν τα εγκαταλείπεις επειδή γέρασαν, αποτελούν βάρος ή δεν σου είναι πια χρήσιμα... ΘΥΜΉΣΟΥ δίνεις στα παιδιά σου ένα μάθημα. Αργότερα θα μπορούσε να είναι η δική σου σειρά!"

»Όταν αποφάσιζες να πάρεις ένα ζωάκι, αλήθεια, δεν μπορούσες να φανταστείς τα έξοδα και τις υποχρεώσεις που συνεπάγονται; Τροφές, παιχνίδια, φάρμακα, έκτακτα έξοδα που μπορεί να προκύψουν. Χρόνο για εκπαίδευση, βόλτες, ανάγκη για επισκέψεις στον κτηνίατρο, καθαριότητα. Και okay, ας δεχτώ πως δεν ήξερες. Γιατί δε ρώταγες; Ήταν τόσο μεγάλη η ανάγκη σου για ένα κατοικίδιο που δεν είχες χρόνο να τα σκεφτείς όλα αυτά. Αλλά δε δυσκολεύτηκες καθόλου να βρεις χρόνο να το παρατήσεις όταν κατάλαβες ότι πρέπει να στερηθείς εσύ κάτι για να πας το φίλο σου στο γιατρό. Είναι δύσκολο, ειδικά για την εποχή μας, να συντηρείς αξιοπρεπώς ένα κατοικίδιο και το ξέρω καλά από πρώτο χέρι. Πρέπει να κάνεις «θυσίες» και να στερηθείς κάποια πράγματα, αλλά η ευτυχία του ζώου σου είναι η μεγαλύτερη αποζημίωση που μπορεί να λάβεις. Κι αυτό μπορεί να στο επιβεβαιώσει κάθε υπεύθυνος ιδιοκτήτης. Δεν ήξερες κανέναν να ρωτήσεις;

»Πήρες την απόφαση να δεσμευτείς σε μια σχέση ζωής, για κείνο και για σένα, αλλά ήρθε το καλοκαίρι και κάτι άλλαξε. Θέλεις να πας διακοπές αλλά δεν έχεις πού να το αφήσεις, δεν μπορείς να το πάρεις μαζί σου ή δεν έχεις λεφτά για πανσιόν. Οπότε το εγκαταλείπεις και κάνεις τις διακοπές σου ξέγνοιαστος όσο αυτό κινδυνεύει να πεθάνει. Σκέψου το αυτό την ώρα που θα κάνεις την ηλιοθεραπεία σου και τις βουτιές σου στην παραλία.

»Κι αν το ζώο σου μεγάλωσε ή αρρώστησε, τώρα σε έχει μεγαλύτερη ανάγκη από ποτέ. Αλλά θέλει και περισσότερη φροντίδα και ίσως χρήματα. Κι αυτό όμως είναι κάτι που το ήξερες από την αρχή. Σου χάρισε τη φιλία, την αγάπη, την προστασία του και όλες τις μέρες της μικρής ζωούλας του (συγκριτικά με τη δική μας) και όταν σε είχε περισσότερο ανάγκη το πρόδωσες με το χειρότερο τρόπο. Τώρα που, λόγω ηλικίας ή ασθένειας, του είναι ακόμα πιο δύσκολο να επιβιώσει μόνο του.

"Ένα ζώο δεν κλαίει... Υποφέρει σιωπηλά."

»Κι έπειτα είσαι κι εσύ που μπορεί να κρατάς το ζωάκι σου αλλά -είτε επειδή απλώς δε σε νοιάζει, είτε επειδή η στείρωση κοστίζει- το αφήνεις να ζευγαρώνει και να γεννά μωρά τα οποία καταλήγουν στις περισσότερες περιπτώσεις στο δρόμο. Γιατί μπορεί να νομίζεις ότι το ζώο σου «ολοκληρώνεται» με το να γίνει μανούλα (όχι δεν «ολοκληρώνεται»), γιατί μπορεί να σου ζήτησε κάποιος γνωστός σου κι εκείνος ένα (ας ενημερωθεί για τη σωστή του απόκτηση), γιατί πού να δίνεις τώρα λεφτά σε κτηνιάτρους (νομίζεις ότι η γέννα και η εγκυμοσύνη θα σου βγουν ανέξοδα;). Όμως ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος ότι θα βρεις να τα δώσεις, ότι αυτός που θα τα πάρει θα τα προσέχει ή ότι θα έχεις τελικά τη δυνατότητα να τα μοιράσεις όπως νόμιζες. Οπότε καταλήγεις να τα βάζεις σε μια κούτα και να τα παρατάς σε βέβαιο θάνατο. Και η λύση για να το αποφύγεις αυτό είναι τόσο απλή. Αλλά κοστίζει. Είναι όμως κι αυτό κάτι για το οποίο θα έπρεπε να έχεις ενημερωθεί. Και δεν φταίνε τα άμοιρα ζωντανά να πληρώνουν την αδιαφορία σου ή την ανεπαρκή σου ενημέρωση. Οι πιθανότητες των μωρών να επιζήσουν στο δρόμο είναι μηδαμινές, ειδικά χωρίς τη μαμά τους.

»Ένα ζώο μεγαλωμένο και μαθημένο στο σπίτι δεν έχει πολλές πιθανότητες επιβίωσης στον δρόμο. Θεωρεί τον εαυτό του μέλος της οικογένειάς σου και το ίδιο θα έπρεπε να το θεωρείς κι εσύ. Θα σε περιμένει μια ζωή να επιστρέψεις να το πάρεις στο σπίτι του, στην οικογένειά του, σε αυτούς που αγαπάει. Έχεις δει ποτέ σκυλί να κυνηγάει τα αυτοκίνητα στο δρόμο; Ξέρεις γιατί το κάνει; Όχι δεν είναι παιχνίδι, όπως πολύ χαριτωμένα θέλεις να νομίζεις... Τα περισσότερα σκυλιά που κυνηγάνε αμάξια το κάνουν γιατί ψάχνουν να βρουν τον ιδιοκτήτη τους που τα παράτησε, πετώντας τα -κυριολεκτικά ή μεταφορικά- από ένα αμάξι. Θα περιπλανιέται για να βρει το δρόμο να γυρίσει πίσω και θα υποφέρει προσπαθώντας απλά να επιβιώσει. Θα αρρωστήσει, θα μαλώσει με άλλα αδέσποτα, μπορεί να το χτυπήσει αμάξι. Αν είναι τυχερό θα καταφέρει να βρει λίγο φαΐ, να αποφύγει τους κινδύνους και να επιζήσει για κάποιο διάστημα αν στο μεταξύ δεν αντιμετωπίσει το σκληρό πρόσωπο των ανθρώπων (φόλες/κακοποίηση/βασανισμός) ή δεν αρρωστήσει. Αν είναι πολύ τυχερό κάποιος θα το μαζέψει και θα του δώσει την αγάπη και την φροντίδα που εσύ του στέρησες τόσο εύκολα.

»Και λίγη ακόμα τροφή για σκέψη. Φαντάσου η ζωή σου -και η ποιότητα αυτής- να εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από κάποιον άλλον. Οποιονδήποτε άλλον. Εσύ, εκτός του ότι βασίζεσαι σε αυτόν για την επιβίωσή σου, τον λατρεύεις και τον έχεις σα Θεό. Του προσφέρεις όσα μπορείς, ό,τι έχεις. Το μόνο που ζητάς σαν αντάλλαγμα είναι τα βασικά αγαθά και λίγη αγάπη. Είναι όλος σου ο κόσμος, ανεξάρτητα από το αν σου φέρεται όσο καλά θα ήθελες, το πόσο σε περιποιείται και το αν θα μπορούσες να είσαι πιο ευτυχισμένος αλλιώς. Κάθε φορά που φεύγει από κοντά σου, σε τρώει η αγωνία πότε θα τον ξαναδείς και κάθε φορά που επιστρέφει χαίρεσαι σα να έχεις να τον δεις χρόνια. Και ξαφνικά μια μέρα τον χάνεις από τη ζωή σου, μένεις μόνος σε άγνωστο περιβάλλον και δεν ξέρεις αν θα τον ξαναδείς ποτέ. Φαντάσου τη θλίψη, την προδοσία και τον πόνο που νιώθεις, χώρια από το άγχος για το αν και πώς θα επιβιώσεις. Έτσι ακριβώς έχεις κάνει το -μέχρι πρότινος- σύντροφό σου να αισθάνεται.

»Η εγκατάλειψη ενός ζώου θεωρείται πράξη απάνθρωπη και εξευτελιστική. Είναι από τις χειρότερες μορφές κακοποίησης και τιμωρείται από το νόμο. Αλλά και έτσι ακόμα εσύ, που ξέρεις πως σιγά μη σε βρούνε, το έκανες. Εύχομαι να σε πιάσουν όμως και να πληρώσεις το πρόστιμο, να σε τσούξει λίγο η τσέπη γιατί για τη συνείδησή σου, δεν το βλέπω!!! Γιατί λύσεις υπάρχουν, ακόμα κι αν ξαφνικά αποφάσισες ότι δε θες πια το κατοικίδιο σου στη ζωή σου, για να του εξασφαλίσεις μια αξιοπρεπή ζωή χωρίς να το πετάξεις στο δρόμο. Αλλά μάλλον βαριόσουν να ασχοληθείς για να του βρεις έναν πραγματικά υπεύθυνο ιδιοκτήτη (όχι σαν εσένα) που θα το αγαπήσει στα αλήθεια (σίγουρα όχι σαν εσένα) και θα του προσφέρει αυτά που χρειάζεται (όπως απέτυχες να κάνεις εσύ). Απλά κρίμα... κρίμα για την ψυχούλα που σε εμπιστεύτηκε και κρίμα για σένα που φάνηκες πολύ μικρός για να αξίζεις την εμπιστοσύνη και την αγάπη ενός πραγματικά ανιδιοτελούς φίλου.»

                                                                                                       Ηρώ